Wat is klankbewustzijn?

Eigenlijk hebben we het over het fonemisch bewustzijn. Een klank noemen we in vaktermen een foneem. De term foneem behoort tot de fonologie en komt voort uit de taalkunde. De fonologie houdt zich bezig met het klanksysteem van een taal. De fonologische ontwikkeling bij kinderen houdt in dat zij de klankstructuren en betekenisonderscheidende kenmerken van klanken (fonemen) leren die horen bij de moedertaal. Jonge kinderen zijn in eerste instantie gericht op de betekenis van woorden en niet zozeer de vorm. Als zij opgroeien leren zij dat een ‘koekje’ iets lekker is wat je kunt eten. Later leren ze dat ‘koe-kje’ bestaat uit twee stukjes en begint met de klank /k/. Zo leren kinderen de fonologische structuur van woorden in een taal te herkennen. Dit besef groeit vanaf het derde levensjaar, en noemen we ook wel het fonologisch bewustzijn. Fonologisch bewustzijn is de mogelijkheid om te reflecteren over, en het manipuleren van, de structuur van een uiting op woordniveau (woorden, lettergrepen of klanken) en dit los te zien van de betekenis. Klankbewustzijn is een synoniem voor fonemisch bewustzijn (foneem=klank). Fonemisch bewustzijn is onderdeel van het bredere fonologische bewustzijn. Het betekent dat kinderen in staat zijn afzonderlijke spraakklanken in woorden te herkennen (analyse) en samen te voegen (synthese). Het richt zich naast het klankniveau ook op syllabisch niveau en op het niveau begin- en eindrijm.

Nieuwe alinea



Eigenlijk hebben we het over het fonemisch bewustzijn. Een klank noemen we in vaktermen een foneem. De term foneem behoort tot de fonologie en komt voort uit de taalkunde. De fonologie houdt zich bezig met het klanksysteem van een taal. De fonologische ontwikkeling bij kinderen houdt in dat zij de klankstructuren en betekenisonderscheidende kenmerken van klanken (fonemen) leren die horen bij de moedertaal. Jonge kinderen zijn in eerste instantie gericht op de betekenis van woorden en niet zozeer de vorm. Als zij opgroeien leren zij dat een ‘koekje’ iets lekker is wat je kunt eten. Later leren ze dat ‘koe-kje’ bestaat uit twee stukjes en begint met de klank /k/. Zo leren kinderen de fonologische structuur van woorden in een taal te herkennen. Dit besef groeit vanaf het derde levensjaar, en noemen we ook wel het fonologisch bewustzijn. Fonologisch bewustzijn is de mogelijkheid om te reflecteren over, en het manipuleren van, de structuur van een uiting op woordniveau (woorden, lettergrepen of klanken) en dit los te zien van de betekenis. Klankbewustzijn is een synoniem voor fonemisch bewustzijn (foneem=klank). Fonemisch bewustzijn is onderdeel van het bredere fonologische bewustzijn. Het betekent dat kinderen in staat zijn afzonderlijke spraakklanken in woorden te herkennen (analyse) en samen te voegen (synthese). Het richt zich naast het klankniveau ook op syllabisch niveau en op het niveau begin- en eindrijm.